Pięć obszarów pedagogiki montessori
PIĘĆ OBSZARÓW PEDAGOGIKI MONTESSORI
Na wstępie może przedstawię samą autorkę tej pedagogiki dr.
Marię Montessori, żyła ona w latach 1870-1952 a mimo to jej metody nauczania, bo jest to
jedyna pedagogika stricte edukacyjna a nie wychowująca, nadal są jej zwolennicy i grono coraz
bardziej się poszerza. Maria Montessori przeciwstawiła się systemowi szkolnemu, który tłumił
aktywność dziecka. Stawiała ona uczniów ponad nauczyciela. Ten miał być jedynie
obserwatorem. Stąd motto placówek montessoriańskich "pozwól zrobić to mi samemu". Maria
Montessori mocno stawiała na samodzielność dzieci. Pedagogika jej działa w 5 obszarach :
życie codzienne, język, matematyka, kultura i sensoryka.
Życie codzienne to pierwszy z obszarów z jakim zapoznaje się dziecko wychowywane w duchu
montessori, przygotowuje on uczniów do czynności jak sama nazwa wstazuje z życia
codziennego. Maria Montessori wychodziła z założenia, że nie ma odpowiedniego wieku dla np.
nauki picia ze szklanki, udowodniła w swoich badaniach, że nawet 1,5 roczne dziecko jest w
stanie poradzić sobie z tego typu czynnościami. Ważnym aspektem jest też, aby uczniowie
dostawali przedmioty wykonane z takich samych materiałów jakimi posługują się dorośli ale w
pomniejszonej odpowiednio skali. Czynnościami z tego obszaru są np. przelewanie wody z
dzbanka do szklanki, zamiatanie, szycie.
Język to kolejny obszar jakiemu Maria Montessori poświęciła dosyć sporo czasu aby opracować
materiał edukacyjny. W jego skład wchodzi np. ruchomy alfabet czy szorstkie litery - litery z
papieru ściernego o niskiej gradacji na gładkim kawałku sklejki. Pedagożka wyznawała filozofie
Johna Locke a zatem jego podstawowe twierdzenie "nie ma w umyśle tego co wcześniej nie
było w zmysłach" dlatego łączy naukę języka ze zmysłem dotyku. Dziecko opuszkami palców
zapoznaje się z kształtem litery, jest mu przez to łatwiej ją zapamiętać. Ważną rzeczą przy
nauce liter jest wymawianie ich dźwięków a nie nazw tj. długie "by" a nie "be" przez to dzieci
podczas nauki liter moga nauczyć się odczytywać prawidłowo wyrazy np "kot" a nie "ka-o-te.
Matematyka to obszar, w którym pomoce montessoriańskie pomagają lepiej przyswajać zakres
tej wiedzy, ponieważ znowu stawia się tu na sensorykę a nie liczenie "na sucho" w zeszycie.
Nawet dorosłych materiał taki jak kolorowe perły, czy "bank" zachwyca. Zabawa w bank
pozwala zapoznać dziecko z systemem dziesiętnym w bardzo prosty sposób. Kładzie się przed
nim złote perły ze zestawu, dobiera ono 9 i kiedy ma zabrać 10, nauczyciel tłumaczy, że te 10
perełek możemy w banku wymienić na paciorek złożony z 10 perełek połączoych drucikiem. To
samo z wrowadzaniem setek czy tysięcy, Z tym, że tysiące to już kostki przestrzenne
składające się z tysiąca koralików. Za mało czasu aby wymieniać wszystkie pomoce edukacyjne
opracowane przez Marię montesori ale już po samym opisie zabawy w bank widzimy jak mocno
moga zadziałać na wyobraźnię dziecka a tym samym pozwolić mu przyswoić wiedzę w bardzo
przystępny i przyjemny dla niego sposób.
Kultura to jeden z najobszerniejszych temtów ponieważ zawiera nauki o religiach - wszystkich
ponieważ nie zamyka się dzieci na jedną określoną religię, tym samym podświadomie
nakierowując je na wybór. A w końcu Maria Montessori kładła nacisk na samodzielność.
Geografia jest tutaj ciekawym wątkiem, ponieważ materiał opracowany na potrzeby jej
nauczania jest dla dzieci super zabawą. Znowu stawia się tu na sensorykę np wtedy kiedy
dzieci uczą się o lądach i wodach pokazuje im się tzw. szorstki globus. Wygląda on tak, że lądy
pokryte są piaskiem a wody są gładką powierzchnią, dzieci dotykając go mogą łatwiej
uświadomić sobie jak wygląda nasza planeta. Gdy przychodzi nauka kontynentów, każdy z nich
jest oznaczony innym kolorem dzięi temu uczniowie kojarzą je na początku kolorami, później
zapamiętują kształt i po pełnej nauce są w stanie z samego konturu wywnioskować, który
kontynent jest im pokazywany. Jest to tak bogaty w ciekawostki i informacje temat, że nie
strczyłoby dnia aby o nik opowiedzieć ale nakreśliłyśmy podstawowe informacje.
Na koniec sensoryka, która zawiera się w każdym z działów ale sama w sobie tworzy też
osobny. Jak bowiem nauczyć dziecko pojęć takich jak szorstki, gładki, długi, głęboki, kwaśny jak
nie na materiale, który może zobrazować dziecku te wszystkie określenia. Np do poznawania
pojęć smaków wykorzystuje się buteleczki smakowe, w których ukryty jest każdy z 5
podstawowych smaków (słodki, gorzki, kwaśny, słony, ostry). Dziecku zawiązuje się oczy (za
jego pozwoleniem) aby wyostrzyć smak i dając po kropelce z każdej butelki mówi się te właśnie
określenia. Aby nauczyć dziecko określeń szorstki, gładki, zimny ciepły daje się mu dotknąć
tych wszystkich powierzchni, które zawarte są na małych prostokątnych tabliczkach w
wymiarach ok 5x10 cm z każdego rodzaju po dwie - również z zawiązanymi oczyma. Później
uczeń może grać w dotykowe memory, wyszukując z zamkniętymi oczyma takiej samej tabliczki
jak ta którą trzyma w ręce. Dział ten też jest szeroki i ciężko wybrać najciekawsze materiały z
niego.
Dziękuję ;)